Op Zoek naar Zwaarddragers 2002.

Op zoek naar zwaarddragers Mexico 2002.

Deel 1.

Xiphophorus cortezi Rio Choy.
Nadat we in 2000 in Morelia en omgeving voornamelijk op zoek waren
geweest naar Goodeïden, waren JAN DE MOREE, LUDO COUVREUR en ik van
plan om ook nog eens kijkje te gaan nemen in het gebied waar de
zwaarddragers voorkomen. Met name in het Panuco stroomgebied in het
oosten van Mexico kunnen veel kleiner blijvende zwaarddragersoorten
worden aangetroffen. Aangezien we hadden begrepen dat dit ook qua overige
natuur een interessant gebied is, besloten we een reis te gaan plannen waarbij
we een aantal in het Panuco-stroomgebied aanwezig biotopen wilden
bezoeken. Ook wilden we tijdens onze reis tijd vrijmaken om ook iets van de
indrukwekkende Mexicaaanse cultuur te bekijken.

Xiphophorus variatus Rio Lagiuna.

Zondag 20 oktober
’s Ochtends om 11.30 vertrok ons vliegtuig richting Frankfurt vanwaar we
verder zouden vliegen naar Mexico City. Na een lange, maar verder
voorspoedig verlopen vlucht kwamen we om 19.00 uur locale tijd aan. In
onze herinnering duurde het passeren van de douane twee jaar geleden uren,
maar nu ging dit gelukkig een stuk sneller, zodat we een half uur later OMAR,
LUIS, RODOLFO HUGO en de een dag eerder aangekomen JUAN CARLOS konden
begroeten. Zij hadden die dag mede gebruikt om een geschikte auto te huren
en waren hier uiteindelijk in geslaagd. Het bleek niet eenvoudig te zijn om
een auto die voldeed aan onze eisen ten opzichte van de benodigde ruimte,
minimaal 6 zitplaatsen en voldoende ruimte voor veel bagage, voor een
redelijke prijs te bemachtigen. Vanuit Engeland hadden we reeds doorgekregen
dat Royal hiervoor een geschikt adres zou zijn, maar hier bleek niets meer
voorradig. Uiteindelijk bleek dat de Mexicaanse maatschappij Gold Rental
de beste prijs-kwaliteit verhouding bood. Voor pesos 15.500 (ongeveer •
1.550) konden wij een Dodge Van voor twee en een halve week huren.
Nadat we nog iets hadden gedronken, vertrokken we met deze auto naar
Morelia. Gelukkig reden OMAR en LUIS en konden wij rustig op de achterbanken
gaan hangen. Aangezien het mij wederom niet was gelukt om in het vliegtuig
echt te slapen was ik aardig vermoeid en blij dat ik half hangend op de bank
wel in slaap viel. Om ongeveer 2.00 uur kwamen we in Morelia aan, waar
we bij een hotel werden afgezet.

Xiphophorus cortezi Rio Huchihuacan.

Maandag 21 oktober
Om 8.00 uur kwam LUIS langs om ons op te halen. Deze dag hebben we
gebruikt om rond te kijken in Morelia en een bezoek te brengen aan het
Laboratorium van de universiteit. Helaas was aan de kwaliteit van de aanwezige
vissen wel te merken dat OMAR de laatste tijd voor zijn studie veel in Mexico
City verbleef. In vergelijking met twee jaar geleden was er veel minder nakweek
en ook de volwassen vissen waren in een minder goede conditie. Op deze dag
was OMAR echter ook in Morelia aanwezig en samen met hem hebben we een
gesprek gehad met Dr. EDMUNDO C. LÓPEZ BARBOSA de directeur van de
biologische faculteit van de universiteit. Hij gaf aan zeer enthousiast te zijn
over de werkzaamheden die OMAR in de afgelopen jaren op het gebied van de
Goodeïden had verricht. Verder hebben we nog aan hem uit moeten leggen,
waarom wij nu precies in deze groep vissen geïnteresseerd zijn. We konden
gebruik maken van de op de universiteit aanwezige internetvoorzieiningen om
een eerste mailtje naar huis te sturen. Ook tijdens de rest van de vakantie
hebben we op deze wijze contact onderhouden met het thuisfront. Dit is op
veel plaatsen in Mexico mogelijk en heeft als bijkomend voordeel dat het
tijdsverschil niet meer van belang is. In Nederland is het zeven uur later en
anders is het tijdens een reis lastig om telkens op het juiste tijdstip te bellen. Met
behulp van een hotmail account is dit eenvoudig te voorkomen.
Op het lab hadden we intussen de zaken uitgezocht die we nodig hadden en
in onze busje geladen. Luis zou ons tijdens de reis richting het Panuco
stroomgebied vergezellen en ook hij nam de zaken mee die nodig waren.
Die avond konden wij bij PATRICIA M. GALLO DE PÉREZ, een vriendin van
OMAR’S moeder slapen. Een heel genereus aanbod, wat ons de mogelijkheid
bood om een veilige thuisbasis in Morelia te hebben. We hadden twee prima
kamers en kregen elke ochtend dat we hier verbleven een prima ontbijt.

Xiphophorus cortezi Rio Vinasco.

Dinsdag 22 oktober
Na een uitgebreid ontbijt kwam LUIS ons om 8.30 uur met de auto bij het huis
van PATRICIA ophalen. Op deze dag zouden we geen vissen gaan vangen,
maar een bezoek gaan brengen aan het ten noorden van Mexico City gelegen
Tula in de staat Hidalgo. Hier zijn nog overblijfselen van de Tolteken te vinden.
Via de dijk door het Lago de Quitzeo namen we de snelweg hier naar toe,
waarna we om 14.30 uur in Tula waren.

Xiphophorus milleri aquarium stam.
Het plaatsje zelf is niet veel bijzonders en het schijnt dat de huizen vroeger
werden gebouwd met stenen van de Tolteekse ruïnes. De overblijfselen van
de Tolteekse cultuur op ongeveer drie kilometer afstand van het plaatsje zijn
wel interessant. Deze cultuur had haar hoogtepunt van 950 tot 1160. Het
meest opvallende zijn de restanten van de tempel van de morgenster met een
aantal zuilen, die dienden om grote dakconstructies te dragen en vier atlanten.
Dit zijn ongeveer 4,5 m hoge zuilen als Tolteekse krijgslieden in officieel
dracht: een plat hoofddeksel, een borstplaat in de vorm van een vlinder en
een rond rugschild. Verder zijn er nog twee balspeelplaatsen, de restanten
van een paleiscomplex, de gedeeltelijk uitgegraven grote piramide en de
slangenmuur, de coatlpantli. Her en der zijn nog muurschilderingen te vinden
en ook van de fries is her en der nog iets zichtbaar.

Xiphophorus multilineatus Rio Choy.

Hierin zijn menselijke offers, slangen die mensen verslinden, jaguars met geofferde mensenharten
in de bek en adelaars met mensenhoofden zichtbaar. In de loop der tijden zijn
de kleuren van alle schilderingen verdwenen, waardoor een groot deel van
het effect verdwenen is. Desondanks bleek Tula het bezoek meer dan waard.
Veel van de geschiedenis van de Tolteken is gebaseerd op informatie die de
Azteken in de vorm van verhalen en legendes aan de Spanjaarden doorgaven.
Veel opvattingen over dit volk zijn tegenstrijdig en de interpretaties er van
verschillen ook sterk. De Tolteken waren immigranten uit het noorden, die
vaak als voorlopers van de Azteken worden beschouwd. Een belangrijke
persoon in de geschiedenis van de Tolteken is Quetzalcóatl, een leider die
door onderlinge rivaliteit in 950 werd verdreven en waarvan werd gezegd
dat hij als god later nog eens over zee terug naar Mexico zou keren. Bij de
komst van de Spanjaarden speelde deze mythe voor de Azteken een
belangrijke rol.

Xiphophorus signum aquarium stam.
Na enig zoeken vonden we in Tula het in het centrum gelegen hotel Casablanca
wat voor 540 pesos drie goede tweepersoons kamers bood. We nuttigden de
maaltijd op de plaatselijke markt (mercado) waar alle potentiële klanten door
de verschillende eigenaren van de etenskraampjes enthousiast werden begroet.
Het eten was spotgoedkoop en de kwaliteit ging. Alle gerechten worden ter
plekke bereid en dit houdt over het algemeen in dat alles wordt gebakken in
olie. Gevolg is wel dat het eten op z’n zachts gezegd redelijk vet is.

Xiphophorus variatus Rio Lagiuna.

Woensdag 23 oktober
Deze dag wilden we de ruines van de Azteekse stad Teotihuacán bezoeken.
Dit is één van de grootste toeristische attracties in Mexico. Na een lastige rit
door een deel van Mexico City, waar het niet eenvoudig bleek om de juiste
richting meteen te vinden. Een juiste aanduiding van de richting hadden we
op de borden niet gezien en we kwamen dan ook in de verkeersdrukte van
deze wereldstad terecht. Dankzij het goede rijden van Luis kwamen we na
enig zoeken en informatie vragen echter weer op de juiste weg terecht.
Teotihuacán ligt in de vallei van Mexico en is een toeristische trekpleister.
Het meest opvallende zijn de twee grote piramiden, waarvan de grootste
(zon) de derde van de wereld is. Alleen de piramides van Cholula en het
Egyptische Cheops zijn groter. Naast de twee grote piramides zijn ook de
Avenida de los Muertes en omringende gebouwen zeer indrukwekkend.
Teotihuacán was vermoedelijk de grootste pre-Spaanse stad in Mexico waar
op het hoogtepunt ongeveer 200.000 mensen woonden.

Xiphophorus nigrensis.
Op het terrein zijn zeer veel verkopers van allerlei souvenirs aanwezig. De
prijzen van deze souvenirs verschillen enorm en het afdingen is een enorme
sport. Het is echter nauwelijks te bepalen wat de te koop aangeboden zaken
nu eigenlijk waard zijn en het is dan ook maar net wat een gek er voor wil
geven. Vasthoudend zijn de verkopers echter wel en het beginnen van de
onderhandeling leidt al snel tot lange discussies over de prijs.
Na het bezoek aan deze imposante architectuur reden we verder in noordelijke
richting. Bij Pachuca (toch nog 1 miljoen inwoners) aangekomen besloten
we eerst in de buurt nog te kijken of we een interessant biotoop konden
vinden. We reden door in de richting van het zeer welvarende Chico, waarbij
we het in het oog springende Christus beeld bovenop de berg passeerden.
Een onderweg bestudeerd stuwmeer leverde niets op. Ondanks de regen
was de weg door de bergen echter erg fraai. Onderweg waren er veel
naaldbomen waar grote groepen Tillandsia’s in groeiden.

Xiphophorus xipidium.

De snelstromende rivier die we in het Parque Nacional el Chico monsterden leverde ook niets
op. In de inmiddels stromende regen stapten LUIS en ik weer in de auto en
vertrokken we weer naar Pachuca om een slaapplaats voor de nacht te
vinden.
In het centrum van Pachuca vonden we Hotel Americana waar een
tweepersoonskamer slechts 150 pesos kostte. In het hotel was er enigszins
sprake van achterstallig onderhoud.

De gaten in de houten vloer onder de vloerbedekking vereisten wel enige aandacht bij het

in en uit bed stappen.
Na een eenvoudige maaltijd en een bezoek aan het internet café, zochten we
onze schone bedden op.

Einde deel 1.

Een veel gestelde vraag aan mij luid steeds heeft u alle vissen thuis zitten.

Uiteraard heb ik niet alle vissen thuis zitten, mijn hobby is het fotograferen van levendbarende vissen.

Tekst Kees de Jong.

Foto Leo van der Meer.